ترفندهای مخصوص تمیز کردن کابینت آشپزخانه مخصوص شب عید
تاریخ انتشار: ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۸۵۷۳۴
تمیز کردن کابینت آشپزخانه یکی از مشکلاتی است که افراد معمولا با نزدیک شدن به عید نوروز به فکر آن فرو می روند. در ادامه قصد معرفی ترفندهایی برای تمیز کردن کابینت آشپزخانه را به شما خواهیم داشت.
اهمیت تمیز کردن کابینت آشپزخانهدرست است که خانه را به عنوان محل استراحت میشناسیم اما نمیتوانیم اتاق کاری را که در هر خانهای وجود دارد، نادیده بگیریم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تمیز کردن کابینت آشپزخانه با این نکات مفید آسان است! کابینت ها نقطه کانونی تقریباً هر آشپزخانه ای هستند، بنابراین وقتی کثیف می شوند، مردم متوجه آن می شوند. اثر انگشت روزانه، پاشیدن غذا و علائم آب معمولاً مقصر اصلی هستند، اما با گذشت زمان لکه های سفت تر ایجاد می شوند.
خوشبختانه، چند ترفند ساده برای تمیز کردن کابینت آشپزخانه می تواند به شما در حل انواع مسائل، از جمله لکه های چربی و کابینت های چسبنده کمک کند. برای تمیز نگه داشتن کابینت خود، از برنامه نظافت صرفه جویی در وقت خود استفاده کنید که بین تمیز کردن نقطه ای و پاک کننده عمیق متناوب است. وقتی زمان نظافت فرا می رسد، از نکات ما برای بهترین روش برای تمیز کردن کابینت آشپزخانه متناسب با سبک کابینت جداگانه استفاده کنید. به هر حال، آنچه روی کابینت رنگ شده کار می کند ممکن است روی کابینت شیشه ای کار نکند.
برای صرفه جویی در وقت و انرژی، روش تمیز کردن کابینت دو قسمتی را توصیه می کنیم که شامل نظافت های هفتگی و فصلی است.ترفند تمیز کردن کابینت آشپزخانه به صورت هفتگی: به جای پاک کردن مکرر کابینت ها، بهترین روش برای تمیز کردن کابینت آشپزخانه، درمان موضعی هفتگی است. فقط کافی است پاک کننده چند منظوره را روی یک پارچه میکروفیبر اسپری کنید و اثر انگشت، لکه ها و دیگر علائم را پاک کنید. اطمینان حاصل کنید که سخت افزار را نیز ضد عفونی کنید.
ترفند تمیز کردن کابینت آشپزخانه به صورت فصلی: سه یا چهار بار در سال به کابینت های خود نظافت عمیق بدهید. برای انجام این کار، کابینت ها را از همه محتویات خالی کنید. سپس یک پارچه میکروفیبر را با یک پاک کننده ملایم آغشته کرده و قفسه ها، داخل در و بیرون در را پاک کنید. برای درمان گوشه ها و سایر شکاف های کوچک از یک مسواک تمیز استفاده کنید. بگذارید قبل از ذخیره سازی مجدد کاملاً خشک شود.
نحوه پاک کردن و تمیز کردن لکه های روی کابینت آشپزخانهکابینت های شما دارای طیف وسیعی از اقلام و مواد اولیه است، به علاوه استفاده روزانه از آن دوام می آورد. در اینجا برخی از رایج ترین لکه های کابینت آشپزخانه و نحوه از بین بردن آن ها آورده شده است.
ترفند تمیز کردن کابینت آشپزخانه از اثر انگشت: باقی مانده روغنی روی انگشتان می تواند آثار ناخوشایندی را روی درها و سخت افزار کابینت پشت سر بگذارد. تمیز کردن کابینت آشپزخانه با سرکه به راحتی اثر انگشت را از بین می برد. یک پارچه را در محلول ۵۰-۵۰ آب و سرکه مرطوب کنید، روی کاغذها بمالید و با یک پارچه صیقل تمیز کنید. ترفند تمیز کردن کابینت آشپزخانه از گریس: کابینت هایی که مستقیماً بالاتر از محدوده هستند بیشتر مستعد لکه های چربی هستند. اما تمیز کردن چربی کابینت آشپزخانه کار سختی نیست. درست مانند اثر انگشت های روغنی، می توانید کابینت آشپزخانه چرب را با سرکه رقیق شده تمیز کنید. از آنجا که این لکه ها به احتمال زیاد بزرگتر از اثر انگشت هستند، ممکن است لازم باشد چندین بار این عمل را تکرار کنید تا چربی روی کابینت ها کاملاً از بین برود. ترفند تمیز کردن کابینت آشپزخانه از پاشیدن غذا: شاید یک جوشانده سس گوجه فرنگی در نقطه اشتباهی فرود بیاید یا یک نشت روی میز به کابینت های پایه سرازیر شود. سناریو هرچه باشد، قبل از تمیز کردن کابینت آشپزخانه با جوش شیرین ، مواد غذایی را هرچه سریعتر پاک کنید. به خصوص اگر با یک ماده متخلخل مانند چوب کار می کنید، نمی خواهید به لکه فرصت دهید تا جا بیفتد. به محض توجه به آن ، تا آنجا که می توانید باقی مانده را با یک پارچه مرطوب پاک کنید. به سپس، خمیر جوش شیرین و آب را به محل مورد نظر بمالید. بگذارید چند دقیقه بماند ، سپس پاک کنید. محل را با یک پارچه تمیز صیقل دهید. ترفند تمیز کردن کابینت آشپزخانه از لکه های آب: اگر آب سخت دارید، لکه های آب روی کابینت ها می تواند یک مشکل رایج هنگام تمیز کردن کابینت آشپزخانه باشد. بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد لکه های آبی این است که هر زمان کابینت خود را تمیز می کنید ، آب لوله کشی را با آب مقطر عوض کنید. برای تمیز کردن آسان و مقرون به صرفه، فقط یک قسمت آب را با دو قسمت جوش شیرین مخلوط کنید. خمیر را روی لکه بمالید ، بگذارید چند دقیقه بماند و پاک کنید. باقی مانده را با یک پارچه تمیز پاک کنید. برای تمیز کردن چربی کابینت آشپزخانه، از پارچه ای آغشته به آمونیاک رقیق استفاده کنید. کابینت را به آرامی پاک کنید تا لکه از بین برود یا کمتر به چشم بیاید. پس از چندین سال سایش، یا هنگامی که رنگ شروع به تراشه شدن کرد، رنگ آمیزی کابینت ها را در نظر بگیرید.ترفند تمیز کردن کابینت آشپزخانه از خراش ها و خط و خش: خراش های ناشی از کفش میز یا صندلی را با یک پاک کن نرم بردارید. پاک کن را به آرامی در امتداد علامت بمالید، سپس باقی مانده را با یک پارچه تمیز پاک کنید. این ترفند مخصوص نحوه تمیز کردن کابینت های سفید آشپزخانه مفید است.
نحوه تمیز کردن کابینت های رنگ شدهکابینت های رنگ شده از ویژگی های رایج آشپزخانه ها هستند. آنها راهی آسان برای تزریق رنگ و گرمای جدید به فضایی بدون بازسازی کامل هستند. اما مانند هر پروژه رنگ آمیزی دیگر، کابینت های رنگ شده نیاز به مراقبت هایی دارند تا بهترین ظاهر خود را داشته باشند. برای تمیز کردن کابینت آشپزخانه رنگ آمیزی شده، این نکات را رعایت کنید:
برای تمیز کردن کابینت از ترکیب مایع ظرفشویی و آب استفاده نماییدبرای تمیز کردن دوده از روی کابینت ام دی اف براق، از ترکیب مایع ظرفشویی و آب استفاده کنید. با یک اسفنج آغشته به ترکیب مایع ظرفشویی و آب که آن را کامل آبگیری نموده اید، سطح کابینت را تمیز کنید و سپس با یک دستمال نخی مرطوب کابینت را تمیز و در آخر با یک دستمال نخی خشک کنید. شما باید سریع کابینت را خشک نمایید تا رد رطوبت باقی نماند.
تمیز کردن کابینت با استفاده از دستمال مرطوباگر روی کابینت شما چرب نیست لازم نیست که از ترکیب مایع ظرفشویی و آب یا دیگر مواد شوینده استفاده نمایید بلکه می توانید گرد و خاک را از روی کابینت ام دی اف با یک دستمال نخی کمی مرطوب تمیز کنید، سپس با یک دستمال نخی و نرم خشک رد رطوبت روی کابینت را پاک کنید.
نحوه تمیز کردن کابینت های چوبیتعیین بهترین راه برای تمیز کردن کابینت آشپزخانه چوبی دشوار است زیرا در انواع مختلف با انواع مهر و موم متفاوت وجود دارد. برخی از مهرها بیش از دیگران بخشنده هستند، اما برای ایمن بودن، از پاک کننده های ملایم روی کابینت های روکش چوب استفاده کنید. برای یادگیری نحوه تمیز کردن کابینت آشپزخانه چوبی، این نکات را دنبال کنید:
از صابون روغنی مانند صابون روغن مورفی پبرای تمیز کردن و درخشش کابینت خود استفاده کنید. این محلول بدون ساینده باعث می شود کابینت های شما بدون هیچ آسیبی به ظاهر جدید تبدیل شوند. هنگام تمیز کردن کابینت های چوبی، همیشه از پارچه های مرطوب و آغشته استفاده کنید. اشباع بیش از حد مایع به چوب آسیب می رساند. برای پارگی و صیقل دادن چوب از یک پارچه خشک میکروفیبر استفاده کنید. همیشه با دانه چوب پاک کنید. کابینت ها را در قسمتهای با رطوبت بالا در آشپزخانه مانند مستقیم بالای اجاق گاز کنترل کنید. اینها کابینت هایی هستند که به طور منظم در معرض بخار و چگالش قرار می گیرند. برای این کابینت ها یک لایه سیلانت اضافی در نظر بگیرید. نحوه تمیز کردن کابینت لمینتلمینت جنس بسیار خوبی برای تمیز کردن دارد. این ماده به اکثر پاک کننده ها واکنش خوبی نشان می دهد و نیاز به نگهداری کمی بیشتر از پاک کننده های هفتگی دارد. برای تمیز کردن کابینت لمینت این نکات را رعایت کنید:
کابینت ها را با یک دستمال تمیز کننده همه منظوره یا سرکه رقیق شده پاک کنید. با یک پارچه تمیز کاملاً خشک کنید. مانند کابینت های رنگ شده، لکه ها را با خمیری که از جوش شیرین و آب تهیه شده است، پاک کنید. بگذارید مخلوط روی لکه بماند، سپس آن را تمیز کنید. از استفاده از پدهای تمیز کننده ساینده خودداری کنید ، زیرا می توانند سطح کابینت را خراشیده کنند. برای بریدگی روی کابینت های پایین، از پاک کن نرم برای از بین بردن علائم استفاده کنید. برای درخشان نمودن سطح کابینت از سرکه استفاده کنیدبرای درخشان نمودن سطح کابینت ام دی اف البته فقط رنگ سفید از ترکیب ساده آب و سرکه استفاده کنید زیرا سرکه به درخشش کابینت سفید کمک می کند. برای این کار آب و سرکه را با هم ترکیب نمایید سپس یک دستمال نخی را به این ترکیب آغشته نموده و سطح کابینت را با این دستمال تمیز و سپس آن را با یک دستمال تمیز، خشک کنید. همچنین اگر علاقه دارید میتوانید مقاله فواید سرکه برای مراقبت از مو! را مشاهده نمایید.
از بین بردن لکه چربی کابینت با استفاده از جوش شیرینبرای پاک کردن لکه چربی کابینت از جوش شیرین کمک بگیرید. برای این کار مقداری جوش شیرین را با مقدار کمی آب مخلوط کنید تا یک خمیر جوش شیرین حاصل شود. روی لکه کابینت این خمیر را قرار دهید و پس از خشک شدن خمیر آن را با یک دستمال مرطوب پاک کنید. سپس رد رطوبت را با یک دستمال تمیز و نخی، خشک کنید.
نحوه تمیز کردن کابینت های شیشه ایکابینت های شیشه ای اغلب با مواد دیگری مانند چوب یا لمینت مخلوط می شوند تا یک درب شیشه ای ایجاد شود. اگرچه تمیز کردن شیشه ساده است، اما مطمئن شوید که عاملی را انتخاب کرده اید که به مواد کابینت مجاور آسیب نرساند. برای تمیز کردن کابینت های شیشه ای نکات زیر را رعایت کنید:
از پاک کننده شیشه و یک پارچه صیقل دهنده برای حذف اثر انگشت و سایر علائم روی شیشه استفاده کنید. درب کابینت را باز کرده و از داخل نیز تمیز کنید. هنوز باید علامت های جداگانه را در جلو حذف کنید ، اما این روش به شما امکان می دهد کل صفحه را با یک ضربه تند وشدید زدن کامل پاک کنید. از پاک کننده های حاوی روغن روی مواد کابینت مجاور خودداری کنید. آنها می توانند بقایای و رگه هایی روی شیشه بگذارند که حذف آن ها مشکل است. تمیز کردن کابینت از روغن و چربی۱- اگر روی کابینتهای شما لایهای چربی گرفته و کابینت براق شما مات شده است، باید تمیز کاری اساسی روی آن انجام دهید. برای تمیزکردن کابینت، یک پیمانه سرکه سفید را با دو پیمانه آب گرم مخلوط کنید.
یک دستمال نرم را درون این مخلوط گذاشته و ۳ الی ۵ دقیقه صبر کنید. سپس دستمال را برداشته و برای پاک کردن چربی روی کابینتهای خود از این دستمال مخصوص استفاده کنید.
۲- بعد از اینکه کابینتها را با دستمال مخصوص پاک کردید، اگر قسمتهایی هنوز چرب و کثیف بود سرکه را مستقیم روی آن ریخته و دوباره با دستمال روی آن را پاک کنید. همچنین میتوانید سرکه را داخل یک بطری اسپری ریخته و روی لکه اسپری کنید.
۳- حالا باید با آب گرم و یک دستمال تمیز کابینت را پاک کنید تا اثری از سرکه روی آن باقی نماند. در انتها کابینتها را با حوله خشک کنید تا مثل روز اول براق و درخشان شوند.
پاک کردن لکه رنگ از روی چوب کابینتپاک کردن لکهی رنگ از روی کابینت چوبی بستگی به نوع رنگ دارد:
همچنین اگر علاقه دارید میتوانید مقاله روش رنگ کردن کابینت چوبی را مشاهده نمایید. رنگ لاتکساگر لکه تازه باشد، تنها مقداری آب کافی است. پارچهای را خیس کنید و به آرامی روی لکه بکشید تا پاک شود. پیش از آن توجه کنید که حتما پارچه را خوب بفشارید تا آب اضافه گرفته شود. اگر مقدار رنگ زیاد است شاید لازم باشد چندنوبت پارچه را بشویید و دوباره استفاده کنید. اگر آب برای پاک کردن کافی نبود، باید از الکل اتلیک استفاده کنید. به همان صورتی که پارچه آغشته به آب را استفاده میکردید، اینبار پارچه را به الکل اتلیک آغشته کنید.
رنگ روغنیپاککنندهی رایج رنگ روغنی تینر است. برای تمیز کردن کابینت پارچه را به تینر آغشته کنید و روی لکههای رنگی بکشید. بعد از اینکه رنگ پاک شد، از یک پارچهی خشک برای جذب تینر و بقایای رنگ استفاده کنید.
توجه کنید که استفاده از کاردک میتواند به سطح کابینت آسیب برساند و آن را خراش دهد. به هیچعنوان از کاردک برای تمیز کردن کابینت استفاده نکنید.
منبع: پارس نیوز
کلیدواژه: تمیز کردن کابینت آشپزخانه برای تمیز کردن کابینت آشپزخانه یک پارچه تمیز یک دستمال یک دستمال تمیز یک پارچه روی کابینت ها استفاده کنید پاک کننده ها کابینت ها پاک کننده چربی کابینت پاک کنید سطح کابینت باقی مانده تمیز کنید جوش شیرین اثر انگشت پاک کردن کردن لکه خشک کنید روی لکه شیشه ای روی آن لکه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.parsnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارس نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۸۵۷۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خرافات عجیب ایرانیان دوران قاجار؛ از ناخن هدهد تا آش مخصوص شاه برای جلوگیری از وبا (+عکس)
در ادوار مختلف تاریخ ایران رد پای خرافهگرایی بهخوبی دیده میشود؛ دوران قاجار نیز از این امر مستثنی نیست. در ایران روزگار قاجار، گرایش به خرافات و بهرهگیری از طلسمها و تعویذها گسترده و عمومی بود.
به گزارش روزیاتو، نگاهی گذرا به تاریخ اجتماعی و فرهنگی کشورهای مختلف جهان نشان میدهد که در ورای اندیشهها و عقاید علمی، ایدههایی یافت میشوند که هیچ مبنای علمی و عقلانی برای آنها نمیتوان یافت و به همین دلیل است که نام خرافه؛ یعنی چیزی پوچ و بیاساس به خود میگیرند. جالب آنکه گاهی اوقات همین خرافات چنان نیرویی پیداکردهاند که به تمامی قیدوبندهای علمی پشت پا زده و باعث انجام اعمال عجیبوغریبی در بین معتقدان شدهاند.
در ادوار مختلف تاریخ ایران رد پای خرافهگرایی بهخوبی دیده میشود؛ دوران قاجار نیز از این امر مستثنی نیست. در ایران روزگار قاجار، گرایش به خرافات و بهرهگیری از طلسمها و تعویذها گسترده و عمومی بود. بااینحال توسل به چنین روشهایی بیشتر عملی زنانه تعریف میشد؛ چراکه که زنان به دلایل مختلف، بیش از مردان مستعد گرایش به خرافه بودند و این امر حتی در بین زنان درباری و حرمسرا نیز بهوفور مشاهده میشد.
خرافه؛ قدمتی بهاندازه تاریخ بشرخرافات به معنای «اعتقادات بیاساس که باعقل و منطق و واقعیت سازگاری نداشته باشد» و خرافهگرایی به معنای «پیروی از عقاید باطل و بیاساس که با درجه فرهنگ و دانش جامعهای که منسوب بدان است، هیچگونه تناسبی نداشته باشد»، قدمتی بهاندازه تاریخ بشر دارد و مختص فرهنگ و جامعهای خاص نیست، بلکه گستره آن تمام جوامع و فرهنگها را در برمیگیرد و حتی امروزه در عصر علم و فنآوری هنوز شاهد اعتقاد به برخی از این عقاید خرافی هستیم.
گرایش به خرافه در ایران عصر قاجاردر ایران نیز همانند سایر ملل جهان خرافات و خرافهگرایی از زمان باستان وجود داشته است. خرافات در ادوار مختلف تاریخ ایران با علومی چون نجوم، طالع بینی و اخترشناسی درآمیخته بود، اما در دوره مورد بحث، یعنی دوران قاجار، خرافات با بهره جستن از برخی اصول و مبانی دینی و اسلامی راه نفوذ به مذهب و اذهان ایرانیان مسلمان را یافت و دعانویسی، تعویذنویسی، جادو و جنبل و … در عمق اذهان مردم این دوره نفوذ پیدا کرد.
گرایش به جادو و جنبل از اصلیترین مظاهر تمایل به خرافه در جامعه عصر قاجار بود و این خرافهگرایی جوانب مختلف زندگی اجتماعی مردم را تحتتأثیر قرار داده بود؛ زندگی زناشویی و خانوادگی، روابط با اقوام و خویشان، معیشت و اقتصاد و حتی پزشکی و درمان، همه و همه در چنبره عقاید خرافی قرارگرفته بودند و همانطور که قبلاً اشاره شد، درآمیختگی این عقاید خرافی با عقاید دینی و مذهبی، بستر مناسبتری برای پذیرش آنها فراهم کرده بود.
انواع مختلف طلسمها و تعویذها از سنگهای قیمتی گرفته تا اجزای گیاهان، اعضا و اندامهای حیوانات و حتی انسان، الواح و تندیسهایی از فلز، خمیر، پوست، مو و پارچه را شامل میشد و کاربردهای گوناگونی داشت که توسط رمالها و دعانویسها تجویز میگردید. مردم نیز با اعتقاد راسخی که به خرافات داشتند، از این طلسمها و تعویذها برای حل مشکلات زندگی خود استفاده میکردند و حتی گاه بهای گزافی بابت آن میپرداختند.
جیمز موریه در «سرگذشت حاجیبابای اصفهانی» دراینباره از قول درویشی که چندی همسفر حاجیبابا شده مینویسد: «اگر دم خرگوش را در زیر بالین کودک نهی، خواب آورد… چشم و استخوان کعب گرگ اگر به بازوی طفلی بندد، جرأت بخشد.
اگر روغن گرگ به لباس زنی مالند، شوهر از او دلسیر شود. زهره گرگ دافع نازایی زن است. ناخن هدهد زبانبندی و چشم خفاش خواببندی را شاید…. با اعضا و اجزای او (میمون) ادویهای چند بسازیم، به بهای طلا به اندرونیان شاه توانیم فروخت… جگر میمون اکسیر محبت است.
پوست بینی او پادزهریست تریاق همه سموم، خاکسترش را هرکه ببلعد… (در) تقلید و تردستی و چابکی و حیله و زیرکی، مانند او شود»
بدیهی بود که با این پذیرش گسترده عقاید خرافی در جامعه آن روز، رمالی و دعانویسی شغل پررونق و پردرآمدی محسوب میشد و رمالان و دعانویسان مورد اقبال عامه مردم قرار میگرفتند. نکته جالب آن بود که این اقبال عمومی برای رمالان و دعانویسان یهودی و دراویش، بیشتر از دیگر رمالان بود.
به گزارش برخی منابع تاریخی، رفتوآمد مردم بهویژه زنان به خانه ملاهای یهودی برای گرفتن دعا و طلسم و امثال آن در دوره قاجار به حدی گسترده شده بود که حکومت به فکر چاره افتاد و طی حکمی، رفتوآمد زنان مسلمان به خانههای یهودیان را ممنوع کرد.
دراویش نیز در کار رمالی و دعانویسی مورد اقبال عامه مردم بودند؛ بهطوریکه این اقبال و توجه از دید خارجیان نیز به دور نمانده و برخی از آنها مانند لایارد در نوشتههای خود به شهرت و توجه مردم به دراویش اشارهکردهاند: «دراویش دعانویس در میان مردم از نفوذ و احترام ویژهای برخوردارند…
زنانی که طالب فرزند پسر هستند و دختران دمبخت و نیز پیرمردانی که در پی ازدواج با زنان جوان هستند و حتی مردانی که میخواهند از خطرات و آسیبها در امان باشند، به درویشها مراجعه میکنند و آنها برایشان دعا و تعویذ مینویسند… (آنها) حتی به اندرونی اعیان و بزرگان نیز راه دارند».
استخارههای عجیب در دوران قاجاراستخاره در ایران عصر قاجار به شیوه های مختلف انجام می شد، به وسیله قرآن، تسبیح، نوشتن نیت بر کاغذ و قرار دادن آن در پاکت و قرار دادن در میان صفحات قرآن و غیره؛ اما آنچه مهم است کارهایی است که برای انجامشان به استخاره متوسل می شدند؛ به عنوان مثال به نیت انتخاب مناسب ترین طبیب از بین چند نفر، انتخاب یک روش درمانی چون زالو انداختن بر لثه که از سوی فخرالاطبا صورت می گرفت که آیا زالو را به لثه دندان شاه بیندازند یا خیر؟ یا دارو دادن به مریض که گاه به سبب تعدد در داروها استخاره در چند مرحله انجام می شد که آیا این دارو به مریض خورانده شود یا خیر؟
در این خصوص حکایتی نقل شده است که میرزا جعفر، نبض مریض را گرفته، مدتی فکر کرد و بعد از مدتی تسبیح بلندی برداشت و چشمش را بر هم گذاشت، استخاره ای کرد و با آواز بلند گفت: خدایا صلاح می بینی فلوس به این بنده خدا بدهم؟ اگر خوب می آمد با ترازو فلوس را می کشید، می داد و پولش را می گرفت.
اگر برای فلوس خوب نمی آمد، مجددا استخاره می کرد و گفت: اگر ترنجبین بدهم، چطور است؟ باز آن هم اگر خوب نمی آمد، استخاره ای دیگر می کرد و عناب را جویا می شد و بالاخره استخاره خوب میآمد.
نقش پررنگ خرافه در روند درمان بیماریهاجامعه مسلمان دوره قاجاریه بدون توجه به اصل قوانین بهداشتی فقط ظاهر دستورات بهداشتی اسلام را رعایت کرد و خرافات و اوهام بسیاری به نام دین و مذهب وارد افکار و اعتقادات آنان شده بود و اگر کسی با این اوهام و عقاید خرافی مخالفت می کرد و یا در صدد مبارزه با آن برمی آمد لعن و تکفیر می شد.
بسیاری از مردم معتقد بودند که « بهشت جای اغنیا نیست و هر مسلمانی که لباس و تن او آلوده به جانوران طفیلی مانند شپش نباشد به بهشت راه نخواهد یافت. همین باورها و دیدگاه های خرافی از یک سو در زمینه بهداشت و درمان مهم ترین مانع رسیدن به جامعه سالم عهد قاجاریه بود که خواسته و ناخواسته به گریبان مردم چنگ انداخته و هر ساله با شیوع بیماری های مختلف مسری و غیرمسری جان مردم را می گرفت.
عامل مهمی که مردم را به سوی باورهای غلط می کشانید وضعیت ابتدایی و عقب مانده پزشکی در ایران بود. بیمار یا دسترسی به دوا و دکتر نداشت و یا به عملکرد او اطمینان نداشتند. همین مسئله گرایش به جادو را در بیشتر نقاط کشور افزایش می داد. بستن نخ یا پارچه ای به درخت برای رفع بیماری و دست یابی به حاجت نمادی از جهالت مردم این دوره بود.
بسیاری از درمان ها هم ناشی از ساده لوحی بسیار بود. تخم مرغ پخته ای که روی پوستش دعایی نوشته شده و آن را بیست و چهار ساعت زیر بغل نگاه داشته اند و الماس آویخته به گردن که موجب تقویت نیروی بدن می شود. تماس با این سنگ قیمتی ترس را از بین می برد و انسان را از حملات صرع در امان نگه می دارد همچنین موجب می شود دندان های کرم خورده بدون درد بریزد.
عده ای نیز با اعتقاد به دخالت نداشتن در امر تعجیل و تأخیر در مرگ هر چیز را خواست خدا می دانستند و به همین دلیل هیچ کوششی برای بهبود اوضاع انجام نمی دادند.
عده ای دیگر گرفتن و آویختن دعای وبا و خواندن نماز خوف و نبردن اسم وبا مخصوصاً جلوی اطفال و موچ کشیدن به جای بردن نام بیماری را عامل دفع شیوع آن دانسته و تلاش داشتند این گونه از سرایت آن جلوگیری کنند.
از دیگر خرافات رایج در این دوره برای درمان امراض و مبارزه با بیماری ها باور به دخالت داشتن اجرام آسمانی در سرنوشت انسان ها و در نتیجه نحس و یا سعد بودن ساعت نوشیدن دوا بود.
به همین دلیل، هرگاه منجمان می گفتند که در این روز و ساعت نوشیدن دوا درست نیست بیماران موافق حکم و مشورت او دوای طبیب را مصرف نمی کردند. یا اینکه ناخوشی مزمن کودکان و ناباروری زنان بر اثر چشم بد است و برای مقابله با آن ها به طلسم روی می آورند. بیماری صرع را تحت تأثیر جن دانسته و به همین دلیل می گویند فلانی دعایی است دوایی نیست.
گاهی عامل شیوع بیماری را حضور غیرمسلمان و یا کفار در منطقه می دانستند. زمانی که همه گیری بیماری وبا همراه با اقدامات هیئتی انگلیسی به سرپرستی سرکنت لوفتوس در شوش برای تصاحب لوح قبر دانیال یکی شده بود خشم مردم را برانگیخت. واکنش مردم چنان شدید بود که تا چندین سال هیچ هیئتی نتوانست در این منطقه به کاوش ادامه دهد چرا که نام مسیحی به شیوع بیماری مترادف شده بود.
از دیگر باورهای غلط مردم اعتقاد به پاکی آب های جاری بود که تحت هر شرایطی می شد نوشید. چنان که همین عامل موجبات شیوع بیماری های مهلکی چون حصبه و وبا در دوره قاجار شده بود. این افکار بین همه اقشار مردم از روستایی و عشایر و شهرنشین دیده می شد و جالب تر این بود که شاهان قاجار خود در رأس جامعه ایران از بند این اوهام رها نبودند.
ناصرالدین شاه فرنگ رفته و علاقه مند به اصلاحات و مظاهر تمدنی اعتقاد داشت خوردن آشی مخصوص در زمان شیوع بیماری وبا مانع از ابتلای وی به این بیماری مهلک می شود و در نتیجه هر ساله دستور پختن این آش نجات دهنده را میداد.
از مطالبی که دکتر فووریه از آن یاد می کند وارد شدن الماس کوه نور به لیست دواهای شاهی بود. هنگامی که در محلات تهران آنفلوانزا شایع شد و به اندرون کاخ سلطنتی نیز راه یافت و تنی چند از درباریان را به کام مرگ کشانید، ناصرالدین شاه نیز به این بیماری مبتلا شد و بعد از بهبود زمانی که فووریه به عیادت وی رفته الماس دریای نور را از جیب خود بیرون آورده و به او نشان می دهد و می گوید: «چون همراه داشتن آن باعث تقویت مزاج است آن را در جیب خود گذاشته ام».
خرافات در حرمسرای شاهان قاجاردامنه اعتقاد به خرافات محدود به مردم عادی جامعه قاجار نبود، بلکه درباریان و حکومتنشینان و در رأس آنها شخص شاه نیز اغلب انسانهایی خرافی بودند؛ چنانچه برخی از منابع تاریخی به خرافه گرایی ناصرالدینشاه و مظفر الدینشاه اشارهکردهاند، اما نکته قابلتوجه این است که القای خرافات و جادو و جنبل دامن زنان دربار را بیش از مردان گرفته بود و خرافات در بین زنان درباری و بهخصوص زنان حرمسرا رواج بیشتری داشت.
این مسئله بیش از همه خود را در حسادت زنان شاه به سوگلیها و فرزندان آنها نشان میداد و نقش مهمی در ناپدید شدن و یا مرگ فرزندان شاه داشت.
بهعنوان نمونه دکتر تولوزان در گزارشی راجع به مرگ یکی از شاهزادههای موردعلاقه ناصرالدینشاه (ملک قاسم میرزا) محرمانه به وی اشاره میکند که طفل بیگناه براثر داروهای سمی و آلوده که توسط دعانویسها تجویزشده مسمومیت شدید پیداکرده و از دنیا رفته است.
سیل نامهها و هدایای بیشمار که طی چند روز بعد از این واقعه از اندرونی شاه به خانه رمالان و فالگیران و دعانویسها سرازیر شد، مدعای دکتر تولوزان را تأیید میکرد؛ این هدایا از طرف زنانی بود که با کمک جادوگران و رمالان، ملک قاسم میرزا را نابود کرده بودند.
علل گرایش به خرافات در عصر قاجاردر مورد چرایی گسترش خرافات در جامعه قاجار میتوان علل زیادی برشمرد، اما دو عامل بیش از همه در این گرایشها مؤثر بود که در ادامه به آن میپردازیم:
۱. ترس و فشارهای محیطی؛ در طول تاریخ وقتی جامعهای دستخوش اضطراب، درماندگی و نومیدی میشد و راهی برای گریز یا بهروزی نمییافت، گرایش به اعتقادات خرافی بهعنوان تنها راه کاهش آلام و مصیبتهای جوامع تحت سلطه شناخته میشد.
در جامعه قاجار نیز این درماندگی و اضطراب در سطوح مختلف جامعه بهوفور وجود داشت؛ شکست ایرانیان در جنگ با روس و از دست رفتن بخشهایی از خاک کشور، حضور بیگانگان بهویژه انگلیس و روسیه که با نیرنگهای مختلف در امور داخلی و خارجی ایران مداخله میکردند و امتیاز کسب میکردند.
استبداد پادشاهان قاجار که مردم و مملکت را رعیت و ماترک خود میدانسته و در حق آنها ظلم و اجحاف میکردند، وجود راهزنان بهویژه در مناطق دور از پایتخت که اموال مردم را به غارت میبردند و…، همه و همه زمینه گرایش به اعتقادات خرافی را برای التیام و کاهش مصیبتهای جامعه فراهم میکرد.
ناگفته نماند که زنان علاوه بر موارد بالا، از تبعیضها، خشونت و رفتار مردان جامعه آن روز نیز احساس ناامنی و اضطراب میکردند. درواقع در جامعه قاجار حقوق زنان تا حد زیادی نادیده گرفته میشد و این خود عامل مهمی برای گرایش بیشتر آنها به جادو و جنبل و خرافه بود.
در همین خصوص میرزا فتحعلی آخوندزاده خشونت رفتار و مفاسد اخلاقی مردان را عامل پناهبردن زنان به طلسمات و خرافات میدانست و خواهان اصلاح وضعیت حقوق زنان و بهویژه ممنوعیت چندهمسری بود.
زنان دربار قاجار بهویژه زنان حرمسرای شاهی نیز از این امر مستثنی نبودند؛ بهویژه آنکه آنها از زخمهای روحی شدیدی که ناشی از عیاشی شاهان قاجار بود آسیب میدیدند و خود را اسیر حرمسرا میدیدند.
اکثر آنها هرچند به لحاظ ظاهری خود را خوشبخت و مرفه معرفی میکرد، اما در حسرت یک زندگی ساده با شوهر بود نه اینکه با زنان دیگر برای جلب محبت شاه (شوهرشان) رقابت کند.
این مسئله در گرایش زنان حرمسرا به خرافات نقش مهمی بازی میکرد که نمونه آن را در توسل به طلسمها و تعویذها برای جلبتوجه و محبت شاه، کمکگرفتن از دعانویسها برای از بین بردن فرزندان هووهای خود و… میتوان دید.
علیاکبر دهخدا در مقالات «چرند و پرند» اشارهای ظریف به ارتباط چندهمسری مردان و گرایش زنان به رمل و فال دارد و مینویسد: «خانهای را که دو کدبانوست، یکیاش همیشه پیش جامزن است، یکیاش هم پیش رمال»
۲. جهل علمی؛ شاید بتوان گفت یکی از علل اصلی رواج خرافات در جامعه، جهل و ناآگاهی است. به هراندازه که انسان از درک حقایق، رابطه منطقی پدیدهها، قانون علت و معلول، تشخیص و فهم واقعیات عاجز باشد، به همان اندازه دچار خرافات و خرافهپرستی میشود. به قول مالینوفسکی «انسان زمانی به جادو متوسل میشود که نتواند شرایط زندگی و اتفاقات را از طریق دانش مهار کند»
در جامعه قاجار نیز به همان اندازه که مردم بیسواد بودند و از دانش بهره اندکی داشتند، به خرافات اعتقاد راسختری پیدا میکردند. بدیهی بود که در جامعهای که بیسوادی و ضعف فرهنگی گریبان اکثر جامعه را گرفته بود و امر آموزش و تحصیل برای پسران غیرضروری و برای دختران عیب شمرده میشد، زمینه بیشتری برای پذیرش خرافات در بین مردم فراهم میآمد.
به همان اندازه که جامعه زنان را بیشتر از امر آموزش و کسب دانش محروم میکرد، به همان اندازه خرافات در بین آنها بیشتر گسترش مییافت.
زنان که در برخورد با مشکلات زندگی با توجه به جو مردسالار جامعه، آسیبپذیرتر بودند و به دلیل بیسوادی از شناخت راهحلهای عقلی و منطقی عاجز میماندند، برای تسکین و اقناع خود به هر اوهامی متوسل و معتقد میگردیدند؛ بدینترتیب خرافهگرایی روزبهروز در بین آنها گسترش بیشتری پیدا میکرد.
کانال عصر ایران در تلگرام